ایران در جمع بزرگترین توربین‌سازان دنیا

علیرضا نصراللهی، مجری طرح نیروگاه‌های سیکل ترکیبی برق حرارتی

به گزارش مهرگان پرس،تا پیش از این کشورهایی مانند آلمان، آمریکا، ژاپن، ایتالیا و سوئیس دارای دانش طراحی توربین گازی بودند، اما امروز با همت تلاش‌گران صنعت برق، کشورمان مالک تکنولوژی طراحی و ساخت توربین‌های گازی نسل جدید و راندمان بالا می‌باشد.
ساخت توربین‌های کلاس E در کشور به اوایل دهه 80 برمی‌گردد و تاکنون با انتقال تکنولوژی ساخت توربین بخار 160 مگاواتی کلاس E از شرکت‌هایی مثل زیمنس توانسته‌ایم نسل نیروگاه‌های سیکل ترکیبی کلاس E را در کشور بومی سازی کنیم. از سال 95 مذاکرات مفصلی برای انتقال تکنولوژی نسل جدید توربین‌های سیکل ترکیبی به داخل کشور انجام شد که ثمره آن انعقاد قرارداد احداث پنج هزار مگاوات نیروگاه سیکل ترکیبی کلاس F است که راندمان بسیار بالاتری دارند و همزمان فرایند مهندسی بر روی توربین ملی نیز آغاز شده است.
در نیروگاه‌های قبلی دانش مهندسی توربین گاز در اختیار شرکت‌های ایرانی قرار نداشت و صرفاً فرآیند انتقال تکنولوژی برای ساخت توربین و مدرنیزه کردن توربین‌های قبلی انجام می‌گرفت، اما در حال حاضر صفر تا صد ساخت توربین ملی توسط مجموعه‌ای از متخصصان ایرانی انجام می‌شود.
در این مدل توربین طراحی و مهندسی برای ساخت توربین با ظرفیت‌های 220 تا 232 مگاوات انجام شده و ساخت تجهیزات اصلی توربین تقریبا تمام شده بطوریکه قطعات آزمایشگاهی این مجموعه ساخته و در آزمایشگاه‌های معتبر دنیا تست‌های لازم را با موفقیت گذرانده‌اند.
راندمان توربین‌های گازی کلاس E حدود34 درصد بود و در مدل ارتقا یافته به نزدیک 35.5 درصد رسیده است که در نسل جدید توربین این عدد تا حدود 40 درصد رشد داشته است که این اتفاق بزرگی است.
نکته دیگر اینکه محفظه احتراق این توربین با کیفیت بسیار بالا و کاملاً در راستای حفظ محیط زیست طراحی شده است. اگرچه توربین‌های قبلی نیز به لحاظ استاندارد مورد تائید سازمان حفاظت محیط زیست بودند ولی آلایندگی توربین ملی به مراتب پایین‌تر است.یکی از مناطقی که به لحاظ میزان تولید و مصرف برق دارای اهمیت بسیار است استان تهران و بالاخص شهر تهران است. بر همین اساس تصمیم بر آن شد تا نیروگاه با توربین ملی به عنوان اولین پروژه در این شهر احداث گردد که گزارش  مقدماتی طرح احداث نیروگاه با استفاده از توربین ملی مورد استقبال سازمان حفاظت محیط زیست کشور قرار گرفته و بعد از اخذ مصوبه گزارش EIA از سازمان حفاظت محیط زیست، این نیروگاه در محل نیروگاه بعثت فعلی نصب می‌شود که این یک قدم بسیار بزرگ برای کل کشور است.
نکته مهم اینکه نیروگاه بعثت بسیار قدیمی بوده و عملا تجهیزات آن دچار فرسودگی شده است که می‌بایست هرچه زودتر از مدار تولید خارج شود، چه بهتر که با یک نیروگاه مدرن این اتفاق را رقم بزنیم، یعنی نیروگاهی با راندمان حدود 20 درصد را با نیروگاه با راندمان 58 درصد جابجا کنیم. موضوع دیگر از مزیت‌های جایگزینی نیروگاه بعثت با نیروگاه نسل جدید کاهش مصرف آب است. بدین صورت که بدلیل نوع تکنولوژی استفاده شده در برج‌های خنک کن این نیروگاه میزان مصرف آب بالایی در نیروگاه وجود دارد که با احداث نیروگاه سیکل ترکیبی مصرف آب در نیروگاه حدود هشت درصد مصرف فعلی شده و بالغ بر 90 درصد صرفه‌جویی آب در منطقه جنوبی شهر تهران خواهیم داشت.
با این اقدام راندمان نیروگاه بعثت 2.5 برابر می‌شود که امیدواریم هرچه زودتر عملیات احداث نیروگاه جدید و همزمان از مدار خارج کردن واحد های قدیمی نیروگاه بعثت را داشته باشیم.پروژه در دو فاز طراحی شده، فاز اول بخش گاز نیروگاه با ظرفیت حدود 220 مگاوات احداث خواهد شد که مدت زمان راه‌اندازی از زمانی که زمین را تحویل پیمانکار بدهیم 24 ماه است، برای بخش بخار نیز 36 الی 40 ماه زمان در نظر گرفته می‌شود.هر 3 واحد موجود نیروگاه بعثت را یکباره از مدار خارج نمی‌کنیم، باید تک‌تک این اتفاق بیفتد، ابتدا اولین واحد بخار از مدار خارج می‌شود، به محض اینکه واحد گازی با ظرفیت نامی 220 مگاوات وارد مدار شد شروع به خارج کردن واحدهای 2 و 3 می‌کنیم و همزمان با آن بخش بخار نیروگاه سیکل ترکیبی احداث می‌شود.هزینه ساخت این نیروگاه 330 مگاواتی حدود 180 تا 200 میلیون یورو به قیمت امروز خواهد بود که اگر نیروگاه 200 مگاواتی بعثت با راندمان 27 درصد تبدیل به سیکل ترکیبی شود علاوه بر اینکه نزدیک 115 مگاوات به ظرفیت تولید برق اضافه می‌شود، شاهد کاهش مصرف سوخت نیز خواهیم بود.