به گزارش مهرگان پرس،هادي مدقق پيرامون ظرفيت‌هاي جديد مديريت مصرف برق در تابستان 1400 از ظرفيت مديريت مصرف در بخش خانگي و تجاري كوچك و همچنين ظرفيت توسعه برنامه‌هاي پاسخگويي بار در بخش مشتركان ديماندي و مصارف سنگين خبر داد و افزود: تحقق این برنامه نيازمند توجه و حمايت از جايگاه مديريت مصرف و بهره وري انرژي در صنعت برق است.
وي افزود: بايد مديريت مصرف و بهره وري انرژي از مظلوميت خارج شود و علاوه بر تخصيص منابع، ساختارش را در بخش برق اعم از شركت توانير و شركت‌هاي زيرمجموعه تقويت كنيم.
 
روند توسعه برنامه‌هاي مديريت بار و مصرف انرژي
مديركل دفتر هوشمندسازي و فناوري‌هاي نوين شركت توانير با اشاره به سابقه برنامه‌هاي مديريت مصرف در صنعت برق از سال 1380، علت اصلي خاموشي‌هاي سال 87 را كمبود توليد نيروگاه‌هاي برقابي، عدم بهره‌گيري از ظرفيت بالاي برنامه‌هاي مديريت مصرف در بخش‌هاي كشاورزي، صنعت و تجاري و فقدان سيستم اندازه‌گيري هوشمند دانست.
وي افزود: در نيمه دوم 87 طرح فهام و استفاده از ظرفيت برنامه‌هاي پاسخگويي بار و مديريت مصرف را پيشنهاد كرديم كه با استقبال وزير وقت نيرو همراه شد و تا سال 95 زيرساخت‌ها اعم از دستورالعمل‌ها و سخت‌افزارهاي مورد نياز شامل كنتورهاي هوشمند و پايش مشتركان، فراهم شد اقدامات انجام شده در سطح ملي و بين المللي مطرح و مورد تقدير قرار گرفت كه از جمله آن به دريافت جوايز بين المللي از مجمع جهاني انرژي مي‌توان اشاره كرد.
مدقق با اشاره به خشكسالي سال 97 و تكرار كمبودهاي بخش توليد، از آغاز نصب و توسعه استفاده از كنتورهاي هوشمند در اين سال خبر داد كه به شكل‌گيري برنامه‌هاي 098 و 099 انجاميد و سال 98 با حدود 4 هزارمگاوات مديريت مصرف، بدون خاموشي طي شد.
وي با اشاره به پيش بيني 6 هزار مگاوات برنامه‌هاي مديريت مصرف براي تابستان 99 از تحقق 5660 مگاوات از نياز شبكه از اين طريق خبر داد كه 1200 مگاوات آن از محل تعرفه پيك بحراني (CPP) برنامه ريزي شده بود كه به دليل عدم ابلاغ به موقع، محقق نشد و با اين وجود تابستان 99 نيز بدون اعمال خاموشي پشت سر گذاشته شد.
مدقق استفاده از ظرفيت شركت‌هاي استارتاپي و تجميع كنندگان براي كاهش هزار مگاوات از مصرف بخش‌هاي خانگي و تجاري كوچك در تابستان 99 را از برنامه‌هاي جديد عنوان كرد كه به‌رغم زمان كمي كه براي شكل‌گيري شركت‌هاي استارتاپي و پياده سازي ايده‌هاي نو در قالب تجميع كننده‌ها بود ولي اين طرح نتايج قابل توجه و اميدوار كننده‌اي داشت. همچنين استفاده از اينترنت اشياء و فناوري‌هاي نوين نيز در سال جاري پيش‌بيني شد كه به عنوان پايلوت در 3 شركت توزيع برق به اجرا درآمد.
 
ظرفيت‌هاي جديد برنامه‌هاي مديريت مصرف در سال 1400
مدقق نيمي از بار مصرفي شبكه را به 35 ميليون مشترك خانگي و تجاري كوچك مربوط دانست كه تاكنون به ظرفيت اين بخش از مصرف در برنامه‌هاي پيكسايي كمتر توجه شده است.
وي ضمن اینکه ظرفيت بالقوه اين بخش را معادل بخش مشتركان ديماندي دانست كه در وضعيت فعلي بالغ بر 5500 مگاوات است، تاكيد كرد: در صورت بهره‌گيري از ظرفيت بخش خانگي و ظرفيت‌هاي جديد مشتركان ديماندي، در مجموع توان برنامه‌هاي مديريت مصرف و پاسخگويي بار صنعت برق در بلندمدت مي‌تواند به دو برابر ميزان فعلي ارتقا يابد. دستيابي به چنين ظرفيتي مستلزم تخصيص منابع و تقويت ساختار مديريت مصرف و بهره وري انرژي در صنعت برق است.
وي ظرفيت‌هاي جديد پاسخگويي بار در تابستان 1400 را علاوه بر بخش خانگي و تجاري كوچك، شامل 1000 مگاوات از طريق اعمال تعرفه پيك بحراني، 1800 مگاوات از طريق توسعه برنامه‌هاي مديريت مصرف بخش كشاورزي و 300 مگاوات افزايش همكاري بخش اداري با برنامه‌هاي پاسخگويي بار برشمرد.
 
مديريت مصرف در بخش خانگي و تجاري كوچك
مديركل دفتر هوشمندسازي و فناوري‌هاي نوين توانير با اشاره به اختصاص 50 درصد ظرفيت مصرف برق به بخش غير مولد خانگي و تجاري‌هاي كوچك، امضاي تفاهم‌نامه با بيش از 35 ميليون مشترك در اين بخش را غير قابل انجام دانست و گفت: از جمله اقدامات كه در اين خصوص انجام شده، در سال 98 تعرفه بر مبناي مديريت مصرف ابلاغ شد و بر اساس آن مشتركان خانگي در مناطق عادي كه ماهانه بيشتر از 300 كيلووات ساعت در تابستان مصرف كنند مشمول 16 درصد افزايش تعرفه مي‌شوند و زير اين ميزان مصرف علاوه بر عدم افزايش تعرفه، مشمول تخفيف قبض برق براي مشتركاني مي‌شود كه مصرف آنها نسبت به سال گذشته كاهش يافته است.
وي همچنين استفاده از ظرفيت برق اميد براي مديريت مصرف برق بخش خانگي در تابستان 1400 را يكي از مهمترين برنامه‌هاي شركت توانير دانست كه نياز به برنامه‌ريزي جدي در اين طرح وجود دارد.
مدقق افزود: براي آنكه بخش خانگي مانند مشتركان بزرگ داراي تفاهم‌نامه، رصد و پرداخت پاداش و ايجاد مشوق‌ها به آنها امكان‌پذير شود، در سال 98 بحث استفاده از شركت‌هاي استارتاپي و تجميع كننده آغاز و استفاده از ظرفيت‌هاي اين بخش در مديريت مصرف بخش خانگي امسال به اجرا درآمد.
وي افزود: اين شركت‌ها در قالب تفاهم‌نامه اجراي برنامه‌هاي مديريت مصرف در يك منطقه جغرافيايي و يا محدوده شهري را كه  قابليت اندازه گيري ميزان مصرف و پيش بيني مصرف روز بعد آن وجود دارد را به عهده مي‌گيرند و معادل كاهش مصرفي كه نسبت به پيش‌بيني حاصل مي‌كنند به آنها پرداخت مي‌شود.
مدقق گفت: امسال 14 شركت تجميع كننده براي فعاليت در اين عرصه با تعدادي از شركت‌هاي توزيع قرارداد بستند و حدود 500 مگاوات مديريت بار حاصل شد كه در مرحله محاسبه و پرداخت قرار دارد و درصورتي‌كه زمينه لازم به لحاظ دستورالعمل‌ها و تجهيز، تقويت و ظرفيت‌سازي كسب و كارهاي استارتاپي فراهم شود، اين بخش مي‌تواند معادل ظرفيت مشتركان بزرگ و ديماندي در پيك تابستان چاره‌ساز باشد.
 
 شركت‌هاي مديريت انرژي هوشمند ايجاد مي‌شود
مديركل دفتر هوشمندسازي و فناوري‌هاي نوين توانير بزرگترين اقدام اين دفتر در حوزه مشتركان خانگي و تجاري كوچك در سال 1400 را به ايجاد شركت‌هاي مديريت انرژي هوشمند (Smart ESCO) مرتبط دانست. شركت‌هاي مديريت مصرف انرژي (ESCO) كه سال‌هاست در كشورهاي پيشرفته در زمينه سرمايه‌گذاري در پروژه‌هاي مديريت مصرف انرژي در بخش صنايع و ساختمان‌هاي بزرگ فعاليت مي‌كنند، طي قراردادي در منافع حاصل از صرفه جويي اين پروژه‌ها سهيم مي‌شوند که به رغم سابقه زياد اين كسب وكار در كشورهاي پيشرفته، به دليل ناچيز بودن نرخ انرژي برق در كشورمان تاكنون شكل نگرفته است.
مدقق ايجاد شركت‌هاي مديريت انرژي هوشمند را يكي از كسب وكارهاي نوين در اين حوزه برشمرد كه با توسعه تحول ديجيتال و هوشمند سازي در بخش مشتركين ، زمينه شكل گيري و فعاليت اين شركتها ايجاد شده است. يكي از نمونه هاي موفق اين شركتها، شركتي است كه يكي از اپراتورهاي تلفن همراه در سوييس راه اندازي كرده كه با پردازش اطلاعات مصرف برق مشتركان شركت برق، وضعيت مصرف برق را به مشتركان اعلام مي كند و در صورت تمايل به آنها مشاوره مي‌دهد.
وي اين كسب و كار را بر پايه هوش مصنوعي و از طريق سيستم بدون دخالت نيروي انساني عنوان كرد و صنعت برق با توجه به دراختيار داشتن زيرساخت‌هاي خدمات غيرحضوري و ارتباط دوسويه با مشتركان، درنظر دارد اين ظرفيت را سال‌هاي آينده راه اندازي كند.
وي با اشاره به اجراي قبض سبز و در اختيار داشتن شماره همراه 37 ميليون مشترك برق افزود: باتوجه به برنامه اين دفتر براي توسعه خدمات غيرحضوري، قرار است بخشي از پروژه مديريت مصرف هوشمند از طريق نرم افزار كاربردي (اپليكيشن) خدمات غير حضوري برق كه پرداخت قبض و خدمات فروش و پس از فروش را شامل مي‌شود، انجام شود.
مدقق ادامه داد: نرم افزار كاربردي به پشتوانه دانشي است كه متخصصان حوزه هاي بهره وري انرژي و حوزه‌هاي اجتماعي بايد در خصوص آن نظر بدهند و ما نيز ضمن بهره‌مندي از زيرساخت‌هاي لازم، با توجه به در اختيار داشتن اطلاعات مصرف برق مشتركان، سيستمي نياز داريم كه اين اطلاعات را به‌منظور داده كاوي و ايجاد ارزش افزوده در حوزه مديريت مصرف در اختيار شركت‌هاي توانمند و علاقه‌مند در اين حوزه قرار دهيم.
وي تشكيل شركت‌هاي مديريت انرژي هوشمند و تنوع بخشي به به ايده ها در اين زمينه را حايز اهميت دانست و از فراهم بودن دستورالعمل‌ها و مقررات مربوط به شركت‌هاي تجميع كننده و زير ساخت اطلاعات مشتركان در اين خصوص خبر داد و گفت: زيرساخت اين كار براي برقراري ارتباط توانير يا شركت‌هاي بيروني با مشتركان به طور كامل فراهم است و معتقدم ظرفيت زياد صرفه‌جويي را دارد كه بايد با فكر و هوشمندي روي آن كار كنيم.
وي تاكيد كرد: امسال 9.7 درصد از پيك شبكه را از طريق برنامه‌هاي پاسخگويي بار مديريت كرديم كه متوسط جهاني آن بين 4 تا 8 درصد است و با اين وجود هنوز ظرفيت‌هاي گسترده اي در بحث پاسخگويي بار وجود دارد. براي بهره گيري از اين ظرفيت‌ها لازم است مديريت مصرف برق و بهره وري انرژي را از مظلوميت در بيايد و منابع لازم به آن تخصيص يابد و ساختارش آن در توانير و شركت‌هاي زيرمجموعه و بخش خصوصي تقويت گردد.
 
اجراي تعرفه پيك بحراني براي مشتركان ديماندي غيرهمكار
مدقق ابراز اميدواري كرد سال آينده و با اخذ مصوبه دولت در خصوص تعرفه پيك بحراني (CPP)، سازوكار اجرايي اين تعرفه به ظرفيت 1000 مگاوات براي مشتركان ديماندي شركت‌هاي برق منطقه‌اي و توزيع برق كه با برنامه‌هاي مديريت بار همكاري نمي‌كنند، محقق شود.
وي تصريح كرد: امسال حدود 280 هزار مشترك ديماندي با برنامه هاي مديريت بار همكاري داشتند و در همين حدود هم مشتركان ديماندي وجود دارند كه با توجه به اختياري بودن همكاري با برنامه مديريت بار، از امضاي تفاهم‌نامه خودداري مي‌كنند و تعرفه پيك بحراني مي‌تواند اقبال اين دسته از مشتركان را به همكاري در ساعات پيك و دريافت پاداش همكاري، افزايش دهد.
 
1800 مگاوات ظرفيت آزاد مديريت مصرف در بخش كشاورزي
مدقق بيش از 30 درصد ظرفيت محقق شده مديريت مصرف برق طي سال جاري را مربوط به بخش كشاورزي ذكر كرد كه حداقل 1800 مگاوات كاهش مصرف طي ساعات پيك را با همكاري 176 هزار مشترك، محقق ساخت و به همين ميزان نيز ظرفيت استفاده نشده در اين بخش وجود دارد.
وي استان فارس را با حدود 500 مگاوات مديريت بار كشاورزي از پيشتازان اين بخش برشمرد و اين ظرفيت را قابل توسعه به ساير استان‌ها از جمله كرمان و خراسان رضوي دانست كه با تجهيز مشتركان كشاورزي ساير استان‌ها به كنتورهاي هوشمند و ادوات كنترلي، حداقل 1800 مگاوات ظرفيت جديد را براي تابستان 1400 امكان‌پذير مي‌سازد.
مدقق با اشاره به اينكه 90 درصد مديريت بار به كمك بخش‌هاي صنعتي و كشاورزي انجام مي‌شود، 10 درصد باقي مانده را به ادارات، تجاري‌ها، مولدهاي خود تامين و غيره مربوط دانست.
وي افزود: در بخش اداري بحث تغيير ساعات اداري و مشتركان همكار را داريم و 37 هزار مشترك اداري و ايستگاه‌هاي CNG با ما همكاري مي‌كنند كه قابل افزايش است و هنوز انگيزه كافي و ساختار لازم به ويژه در ادارات دولتي براي مديريت بار و كاهش هزينه‌ها وجود ندارد و لازم است در هر اداره دولتي حداقل يك مدير انرژي وجود داشته باشد.
مدقق ظرفيت مديريت مصرف در بخش اداري را 500 مگاوات عنوان كرد كه به همين ميزان نيز امكان افزايش ظرفيت در اين بخش وجود دارد و امسال 28 هزار و 800 مشترك بزرگ تجاري با برنامه‌هاي مديريت مصرف همكاري داشتند و ظرفيت اين بخش تقريبا معادل بخش اداري است.
 
قرائت مكانيزه كنتورهاي مكانيكي و ديجيتال تا 2 ماه آينده
مديركل دفتر هوشمندسازي و فناوري‌هاي نوين توانير با اشاره به ابلاغ نصب كنتور هوشمند براي تمامي مشتركان جديد خانگي، تعداد كنتورهاي مكانيكي فعال در شبكه را حدود 16 ميليون دستگاه ذكر كرد كه تعويض اين كنتورها اولويت نخست صنعت برق براي برنامه‌هاي مديريت مصرف، كاهش تلفات و كاهش هزينه‌ها محسوب مي‌شود و با اين وجود منابع لازم آن تامين نشده است.
وي گفت: به نظر مي‌رسد تا 10 سال آينده نيز كنتورهاي غير هوشمند در شبكه فعال باشد، بنابراين يكي از پروژه‌هاي امسال ما مكانيزه شدن قرائت كنتورهاي مكانيكي و ديجيتال است كه به طور كامل تا 2 ماه آينده اجرایی مي‌شود و از اين پس تمامي ديتاي مشتركان را به طور مكانيزه و با اطمينان صد درصدي از طريق پزدازش تصويري در اختيار خواهيم داشت.
مدقق با اشاره به قرائت ديتاي ولتاژ از سوي ماموران قرائت خاطرنشان كرد: این برنامه از ابتداي امسال عملياتي شده و در مباحثي چون بهره برداري، اصلاح شبكه و كاهش تلفات مورد استفاده قرار مي‌گيرد و كل ديتاي ولتاژ مشتركان داراي كنتور ديجيتال در طرح چاوش قابل دسترسي است و همين اقدام نيز براي پرباري شبكه و دستيابي به رفتار بار مشتركان قابل انجام است.
وي افزود: در حال حاضر هوشمندي حداقلي براي مشتركان فاقد كنتورهاي هوشمند با حداقل هزينه ايجاد شده و با بهره گيري از نرم افزار پايش كنتورها ، سيستم جامع اطلاعات مشتركان و طرح چاوش، حجم بالايي از اطلاعات مشتركان را در اختيار داريم كه در مركز پايش صنعت برق تحليل و در برنامه‌ريزي‌هاي كوتاه مدت و  بلند مدت مورد استفاده قرار مي‌گيرد.
مدقق با ابراز اميدواري نسبت به پيوستن ظرفيت بخش خانگي و تجاري‌هاي كوچك، به برنامه پاسخگويي بار توانير و افزايش ظرفيت‌هاي مديريت مصرف تابستان گذشته، توجه ويژه به بخش مديريت مصرف و بهره وري را حايز اهميت دانست.

منبع: توانير