مهرگان پرس به نقل از ایسنا ،نوروز کردستان همراه با جان دوباره طبیعت و تَرَک در قلب قندیل هایی که دست نیاز به سوی مادر هستی دراز کرده اند، بنا به عادتی دیرینه و موقعیتی جغرافیایی زودتر شروع می شود.
زمین در گردشی موزون و دوار، چهار فصل و چهار جهت جغرافیایی را به میهمانی شکوفه، گل، میوه، برگریزان و خاموشی سرد و حاصلخیز دیرینه خود، به سالی دگر و بهار طبیعت سپرد.
نوروز کردستان، آغاز کار گروهی و خانوادگی است، بسیاری از خانواده ها تنها درآمد سالانه خود را از کار گروهی دارند که از دهه اول اسفند شروع می شود.
عیسی حسینی، پژوهشگر حوزه گردشگری، ساکن حومه شهر سنندج در مورد نوروز طبیعت در کردستان می گوید: جشن باستانی نوروز در کردستان به دو قسمت تقسیم می شود؛ یکی جشن طبیعت، در پنجم اسفند که در روستاها و در بین کشاورزان مرسوم است و دیگری جشن رسمی و ملی است که در تقویم و از روی طی کردن ماه ها و پایان سال برگذار می شود.
وی می گوید: در کردستان، به ویژه در بین روستانشینان، باغداران و کشاورزان با برپا کردن آتش نوروز که نماد زندگی، انرژی و از بین بردن غم و روی تلخ زندگی است آغاز می شود. با رقص دسته جمعی گرداگرد آتش، که نماد شور، ابراز شادی و احساس رهایی از بند بیکاری، سرما و تاریکی شب های زمستان و پاییز و فائق آمدن بر دیو پلشتی ها است، پایان می یابد.
حسینی می گوید: در کردستان، به دلیل دوری از دریا و نبود معادن و کارخانه های تولیدی و بافت جغرافیایی، کار کشاورزی که از اصلی ترین و پر رونق ترین کارهای این ناحیه است از دهه اول اسفند شروع می شود.
به گفته این پژوهشگر، پنجم اسفند یا «رشمه»، نوروز کردستان و آغاز جشن طبیعت است، در این روز، بوی دلنواز دود چوب و بوی ملایم عطر بهار هر بیننده‌ای را به نظاره‌گری طبیعت دعوت می کند.
او ادامه می دهد: جشن پیروزی زمین بر زمستان و قلب یخی قندیل های آویزان بر ناودان و بام خانه های روستایی،بنا بە عادتی دیرینە و موقعیت جغرافیایی، زوتر شروع می شود. دامداری، باغداری و کشاورزی، سە کار اصلی و پایه ای که نیاز به هوشیاری و مراقبت خاص خود دارد و مردمان این ناحیه را بر آن می دارد توازن طبیعت را بر هر چیز دیگر گرامی بدارند.
با اولین اشعه های روح بخش خورشید نوروز، کشاورزان و باغداران، راهی مزارع خود می شوند و با نوای «یا مدبر لیل و النهار» نبض ریشه را به رگ خاک و جمع شدن آب را در لایه‌های زیرین زمین، به رویش دانه های پناهنده در دل نمور خاک را نوید روز نو می دانند.
کشاورزان از این روز به بعد با وجود سردی هوا، هر روز در باغ‌ها و زمین‌های زراعی خود، گرد هم می آیند، یکی جوب های آب را لایروبی«جومال» می‌کند، دیگری شاخه‌هایی که از هرس درختان سال گذشته تلمبار شده‌اند را جمع می‌کند و در جاهای معین قرار می‌دهد تا در زمان سردتر شدن هوا و آتش زدن آنها و تولید دود از سرمازدگی درختان میوه جلوگیری کنند.
یکی دیگر مسئول بررسی و بازبینی لوله های پلی اتیلنی و بست های آبیاری قطره ای می شود، که به دلیل وجود برف و سرما، برگ ریزان و خیزش بعضی جاهای زمین، امکان ترکیدن و پاره شدن لوله ها وجود دارد.
این پژوهشگر، از کم آبی چند سال اخیر و روی آوردن مردم به سیستم مکانیزه آبیاری قطره ای و استقبال جوانان از این سیستم می گوید: برای جلوگیری از مصرف بی رویه آب و سرسبز نگه داشتن باغ ها و درختان، سیستم آبیاری قطره ای یکی از بهترین گزینه هایی است که بدون نیاز به مونتاژ یا نصب پیچیده سیستم قطره ای، تا حد زیادی در مصرف آب صرفه جویی شده و هزینه های آبیاری را کاهش می دهد.
وی می گوید: بی آنکه خودمان متوجه شویم، گاهی اوقات «نوروز» چندین مرتبه در سال تکرار می شود! مثلاً همین سیستم آبیاری قطره ای خود انقلاب و نوروزی دیگر در صنعت کشاورزی کردستان و دلگرمی جوانان به کار کشاورزی و باغداری است.
حسینی بر این باور است که: نوروز کردستان، اوج طراوت طبیعت و نورستگی انواع گیاهان است.
وی می گوید: هر کسی نمی داند که در کدام قسمت از زمین مثلاً«گل گاوزبان» کجا می روید! اما افراد مسن، از روی نوع بارندگی و تجربه زیستە خود، مکان و انواع گیاهان خوارکی و دارویی را مشخص می کنند و همین نیازمند بودن جوانان به تجربیات است که سالمند را راهی بهار طبیعت و حضور در نوروز طبیعت می کند.
نفس باد سبا مشک فشان خواهد شد/ عالم پیر دگر باره جوان خواهد شد