بازتاب مؤلفه های هنر مدرن در آثار نقاشی خط استاد علی شیرازی

یادداشت راضیه غلامزاده، کارشناس ارشد پژوهش هنر طی یادداشتی به بازتاب مؤلفه های هنر مدرن در آثار نقاشی خط استاد علی شیرازی می پردازد.

مهرگان پرس،

نوگرایی یا به تعبیری مدرنیسم، تفکر و جریانی تاریخی است که به دنبال تغییرات اجتماعی، در نتیجه انقلاب صنعتی اروپا شکل گرفت و در عرصه های گوناگونی همچون علم، سیاست، هنر، فلسفه، فرهنگ و ... تأثیری بزرگ بر جای گذاشت. این جنبش در هنرهای بصری در اواخر قرن نوزدهم پای گرفت و هنرمندان نوگرا نگرش ها، تئوری ها و دیدگاه های سنتی خود را رها کرده و به دنبال روش ها و رویکرد جدیدی برای ارائه‌ آثار هنری خود بر آمدند.

در دنیای مدرن ایده های خلاقانه و جدید بیشتر مورد استقبال و توجه قرار می گرفت، از این رو هنرمندان بیشتر سعی بر این داشتند که مفهوم و دریافت جدیدی از دنیای اطراف خود خلق کنند، از آن جایی که هر دوره ای هنر زمان خودش را طلب می کند، هنر خوشنویسی نیز از این قافله عقب نمانده و با حفظ اصالت و تلفیق و ترکیب عناصر سنتی و مدرن در کنار یکدیگر هر چه بیشتر در عرصه ی هنر مدرن جهان وارد شد.

این هنر مقدس به عنوان یکی از اصیل ترین هنرهای ایرانی که ریشه ای سترگ در تاریخ و فرهنگ ایران داشته از ظرفیت بالایی برای مدرن شدن به خصوص در قالب سیاه مشق برخوردار است و با دگرگونی و تغییر در ترکیب بندی و رنگ، توجه بیشتر به فرم و ساختار و پرداختن کمتر به معنا و محتوا، تأکید بیشتر بر ریتم، توازن، تکرار، تناوب در شکلی مدرن ظاهر می شود.

یکی از هنرمندان مطرح در این عرصه، استاد علی شیرازی برجسته ترین کتیبه نویس و جلی نویس کشور در حال حاضر می باشد، که آثار ارزشمندش زینت بخش موزه های مهم ایران و جهان است، این هنرمند در کنار حفظ هویت و اصالت خط نستعلیق و با آشنایی زدایی از هنر خوشنویسی مفهوم و شکل نوینی را از خوشنویسی سنتی به جهان هنر مدرن عرضه نموده است.

آشنایی زدایی معادل واژه (defamiliariation) یکی از مفاهیم مهم و کاربردی در حوزه ی نقد هنری و ادبی است که نخستین بار توسط ویکتورشکلوفسکی چهره ی شاخص مکتب فرمالیسم روسی در سال ۱۹۱۷ مطرح شد و به مفهوم ایجاد نگاه تازه و دید جدید در فرآیند آفرینش هنری است و هنرمند با این روش افق تازه، دنیای جدید و ناآشنایی را کشف و شهود کرده و سپس به ارائه آن می پردازد.