کد خبر: 2605
سه شنبه , 09 آبان 1402 - 09:31
چرائی حفاظت از خاک

شهره صدری کارشناس ارشد محیط زیست طی یادداشتی به بحث چرائئی حفاظت از خاک می پردازد.

مهرگان پرس،خاک بستری برای حفظ پوشش گیاهی و تامین امنیت غذایی است. بدون داشتن خاک حیات و زندگی روی زمین امکان‌پذیر نخواهد بود. در واقع خاک تامین کننده ۹۵ درصد غذای انسان است. در حالیکه در کشور ما سالانه بیش از 16 تن در هکتار خاک از دست میرود.

خاک به‌عنوان بستر حیات نقش اساسی در استقرار و رشد جوامع بشری دارد و در واقع بخشی از زنجیره غذایی انسان و سایر حیوانات از خاک است. با درک عمیق ارزش و جایگاه منابع خاک کشور و لزوم حفظ و حراست از این سرمایه خدادادی جهت بهره‌برداری پایدار و حفظ امانت برای نسل‌های آینده، توسعه پایدار هیچ گاه محقق نخواهد شد.

وضعیت حفاظت از خاک در کشور ما چندان مناسب نیست. براساس آخرین آمارها در کشور هر ساله بیش از 16 تن در هکتار خاک از دست میرود و این در حالی است که برای تشکیل یک سانتیمتر خاک حداقل ۱۰۰ سال زمان نیاز است.

حفاظت از خاک و کاهش روند از بین رفتن آن در ابعاد مختلف می تواند نقش مهم و حیاتی خود را نشان دهد. در ادامه به چند مورد از نقش مهم خاک در زندگی اشاره میشود:

-          خاک بستر شکل گیری پوشش گیاهی و رشد گیاهان است. پوشش گیاهی به نگهداشت آب در خاک کمک کرده و فرسایش خاک را کنترل می کند. در کنار آن گیاهان در یک منطقه خشک و نیمه خشک مثل کشور ما نقش مهمی را در تعدیل شرایط اقلیمی دارند.

-          خاک هر چه غنی تر باشد امکان فوذ و جذب آب را بیشتر کرده و در نتیجه در زمان بارش، آب از دسترس خارج نمی شود. با نفوذ آب باران به لایه های زمین می توانیم از سفره آب زیرزمینی و آبخوان های مناسب برخوردار باشیم.

-          میزان تبخیر در کشور ما سه برابر متوسط تبخیر جهانی است. بنابراین حفظ و ذخیره آب در منابع آب زیرزمینی مطمئن تر از ذخیره آب در سدهاست که در معرض تبخیر قرار دارند.

-          از دست رفتن خاک همراه با تشدید فرسایش های آبی و بادی است. این به معنی از دست دادن ظرفیت ها برای بهره برداری از خاک و تشدید سیل ها در زمان وقوع بارش های شدید است. علاوه بر آنکه فرسایش خاک و سست شدن آن یکی از عوامل مهم تشدید وقوع گرد و غبارها و شکل گیری کانون های گرد و غبار است.

-          امنیت غذایی در گرو تقویت کشاورزی شکل می گیرد و عامل مهم تولید محصولات کشاورزی علاوه بر آب، خاک است. در صورتیکه خاک به اندازه کافی غنی و کافی نباشد حتی با وجود آب نمی توان امیدی به تامین امنیت غذایی در کشور داشت.

مطمئنا اهمیت حفظ خاک کمتر از حفظ منابع آبی نبوده ولی بدلیل ملموس نبودن مانند آب در زندگی روزمره کمتر به آن توجه میشود. آگاهی از اهمیت نقش خاک و حفاظت از این منبع طبیعی بسیار ارزشمند میتواند توجه عموم را به حفظ این منبع ارزشمند حیات جلب کند.